Een voorbeeld-dag op UiterWaarden school

Het is net na half negen wanneer de eerste leerlingen binnenkomen. Geen haast, geen drukte. Fietsen worden geparkeerd, tassen vallen tegen muren, en er klinkt zacht geroezemoes in de hal. Een paar leerlingen zitten al aan de grote houten tafel bij de ramen, met een mok thee in hun handen. Hun gids schuift erbij, niet als controleur, maar als gesprekspartner. “Wat wordt vandaag belangrijk?” vraagt ze. De vraag lijkt eenvoudig, maar zet iets in beweging, alsof het niet om het rooster gaat, maar om de dag zelf.

De klok tikt richting half tien. De school komt langzaam tot rust. Geen bel die het ritme bepaalt, maar een vanzelfsprekende overgang. In elke ruimte heerst een soort zachte concentratie. In het eerste blok leergebiedonderwijs, een combinatie van taal, geschiedenis en maatschappijleer, werken drie docenten samen met een klas. Aan de wanden hangen tijdlijnen, actuele krantenknipsels, schetsen van leerlingen. Op de tafels liggen boeken, laptops, en half afgemaakte kaarten van denkbeelden over ‘maatschappelijke verandering’.

Een groepje leerlingen werkt aan een podcast over de relatie tussen mens en technologie. Twee anderen zitten verdiept in een gesprek met hun docent over een essay dat ze schreven: “Wat betekent vrijheid in een digitale samenleving?” In de hoek bespreekt een andere docent met een paar leerlingen de volgende excursie, naar het gemeentehuis, waar ze mogen meedenken over de inrichting van het nieuwe park. Alles ademt samenhang.

Halverwege de ochtend is er stilte. Niet opgelegd, maar natuurlijk gegroeid. Leerlingen kijken, denken, schrijven, overleggen. De docent beweegt tussen tafels, stelt vragen, buigt zich even, knikt. Er is rust. En juist in die rust wordt gewerkt, onderzocht, ervaren.

Rond het middaguur vullen de gangen zich met stemmen en geur van soep. In de kantine worden brood, verhalen en ideeën gedeeld. Er is geen scheiding tussen jaarlagen, leerlingen van twaalf en veertien zitten door elkaar. Een oudere leerling helpt een jongere met een project; een gids luistert op afstand, glimlachend.

Het tweede blok van de dag is zelfregulerend. Leerlingen werken zelfstandig aan hun portfolio, schrijven reflecties, volgen een verdiepings- of ondersteunings-les of bereiden hun presentatie voor. Een paar kiezen ervoor buiten te werken, onder de wilgen langs de rivier. Daar, in de verte, ligt het water waar de school haar naam aan ontleent, de UiterWaarden als symbool voor vrijheid in verbondenheid.

Na de pauze verplaatst de groep zich naar het atelier. Dit derde blok is deze periode deel van het leergebied Duurzaamheid en Ontwerp. De vakken natuurkunde, beeldende vorming en economie komen hier samen. Een leerling bouwt aan een miniatuur van een circulaire stad, een ander programmeert een energiesimulatie. In het midden van de ruimte hangt een groot vel papier waarop staat: Wat betekent duurzaam handelen voor mijzelf?
Een docent tekent met hen mee. “Niet te snel oordelen,” zegt ze, “soms is de mooiste oplossing nog niet bedacht.”

Tegen drie uur sluiten gids en groep de dag af met een korte samenkomst. Geen dagboek vol cijfers, maar een gesprek. Wat heb je vandaag geleerd, ontdekt? Waar liep je vast? Waar werd je geraakt? Er wordt geluisterd zonder oordeel.

Als de laatste leerlingen vertrekken, blijven de docenten nog even zitten. Niet om na te praten over prestaties, maar om te delen wat ze zagen: groei, twijfel, nieuwsgierigheid. Ze werken niet met checklists, maar met vertrouwen. Hun gesprek lijkt op de rivier buiten: kalm, maar altijd in beweging.

UiterWaarden is geen school die het leren versnelt, maar een plek die het verdiept. Hier wordt niet alleen gewerkt aan kennis, maar aan menswording. En ergens, in die stilte na de dag, voel je het bijna tastbaar: onderwijs kan echt anders.